M.C. Escher (1898-1972), after - Balkon

M.C. Escher Balkon litho

Balkon is gebaseerd op een bezoek aan Malta. In mei 1935 reisde Escher met het vrachtschip S.S. Verdi van Sicilië naar deze dwergstaat in de Middellandse Zee. De hoofdstad Valetta wordt omringd door drie schiereilanden met daarop drie gefortificeerde stadjes. Een ervan is Senglea. Het gezicht op het stadje en het daarvoor gelegen vrachtschip legde Escher in het najaar van 1935 vast in een houtsnede.

Voor Balkon gebruikte hij de gestapelde huizen en balkons die uitkijken over het water als basis voor een ontwerptekening. In eerste instantie alleen de aanblik zelf. In Balkon is het centrum van de prent vier maal vergroot ten opzichte van de randen. Hij tekende een cirkel om het gebied te bepalen dat ‘opgeblazen’ moest worden. Het centrum van die vergroting is het vijfde balkon van onderen. Het wijkt iets terug ten opzichte van de vier daaronder. De wand waarin de balkons staan, loopt perspectivisch schuin weg. In de tweede ontwerptekening, die als uitgangspunt diende voor de litho, komt het vijfde balkon niet alleen naar voren, maar kijk je er ook recht op.

Escher streeft naar de illusie van een uitstulping op het platte vlak, alsof het getekend is op papier-maché dat over een ballon is gespannen. Daardoor worden details uit de eerste tekening ineens in het centrum geplaatst, waardoor ze de volle aandacht trekken. Het is een principe waarmee hij goed bekend was, gezien zijn fascinatie voor bolspiegels. In de jaren daarvoor had hij al prenten gemaakt als Stilleven met bolspiegel (1934) en Zelfportret met bolspiegel (1935), en hij zou er later nog meerdere malen naar terugkeren. Het effect in Balkon is echter niet dat van een bolspiegel maar van een bolloep. In de mezzotint Dauwdruppel zou hij dit effect opnieuw gebruiken.

Copyright Escher Stichting
Afmetingen 45x35cm
Enkele minuscule vouwtjes aan rand