Door Arjan den Boer - Affiches expert
Affiches zijn onder verzamelaars die van geschiedenis houden al lange tijd populair. Deze verzamelaars zoeken op internet en verzamelbeurzen naar die ene, speciale affiche. Maar hoe weet je nu of een affiche echt waardevol is voor je eigen verzameling? En misschien ook voor andere verzamelaars? We vroegen Arjan den Boer, afficheexpert bij Catawiki, om advies over het bepalen van de waarde van affiches. Waar moet je als verzamelaar of toekomstige verzamelaar op letten?
1. Ouderdom
Het klinkt eenvoudig: hoe ouder de affiche, hoe hoger de waarde. Dit kan met zekerheid gezegd worden over affiches uit de belle époque (late 19e en vroege 20e eeuw) en de periode tussen de Eerste en Tweede Wereldoorlog. Affiches uit deze tijd zijn gewilde collectors items en hebben vaak een hoge waarde. Deze periodes worden gezien als de 'Gouden Eeuw' van de afficheskunst. In de afgelopen paar jaar werden ook de affiches uit de jaren 1950 en 1960 populairder, en daarmee ook duurder. Hoewel recente affiches van bekende ontwerpers veel kunnen opbrengen, zijn dat uitzonderingen.
Raoul Vion: Art-deco affiche (1918)
2. Druktechniek en staat
'Echte' affiches zijn lithografieën. Deze druktechniek die vaardigheid vraagt, garandeert scherpe lijnen, dunne inktlagen en levendige kleuren. Voor elke kleur wordt andere inkt gebruikt. De meer recente, goedkopere offsetdruk levert ook goede resultaten op, maar bij vierkleurendruk is het resultaat vaak minder scherp dan bij lithografie. Zelfs als een affiche oud of bijzonder is, daalt de waarde aanzienlijk als hij ernstig verkleurd, gevouwen of beschadigd is. Dit is zeker het geval als er stukken ontbreken, als er scheuren in zitten of als er grote vlekken zichtbaar zijn. Als een affiche nog volledig intact is, word hij geacht 'als nieuw' te zijn of in staat A. Als een affiche beschadigd is, valt hij in categorie B, en in categorie C als de schade aanzienlijk is. Dit kan resulteren in een waardevermindering tot 50 procent.
3. Originaliteit
Hoewel affiches massaproducten zijn waar er meer van bestaan of hebben bestaan, spreken we toch van originelen: de eerste editie van de productie. Latere herdrukken met de authentieke druktechniek (lithografieën of zeefdrukken) door de originele drukker of uitgever, of door een bekend instituut zoals een museum, hebben ook waarde. Die is wel lager dan die van de originele affiches. Goedkope reproducties van recente datum die massaal geproduceerd zijn, zoals digitale prints, hebben geen waarde voor een verzamelaar.
Affiches door Salvador Dalí
4. Ontwerper
Hoewel affiches van onbekende ontwerpers veel kunnen opbrengen, is een beroemde ontwerper erg belangrijk. Originele affiches van de Franse grootmeester Cassandre bijvoorbeeld, leveren duizenden euro's op. Los van het werk van beroemde ontwerpers, doen affiches van bekende schilders en kunstenaars, zoals Salvador Dalí en Andy Warhol, of foto's van beroemde fotografen, het ook goed.
Affiches van Cassandre
5. Aantrekkelijkheid
De laatste en belangrijkste factor is of verzamelaars het affiche aantrekkelijk vinden. Smaken verschillen en het is moeilijk te bepalen wat ‘mooi’ is, maar er is wel iets over te zeggen. Affiches met elegante vrouwen zijn zeer gewild, en dat geldt ook voor toeristische affiches en advertenties voor schepen en (klassieke) auto's. Frisse en heldere kleuren zijn vaak populairder dan sombere, monochromatische affiches. Affiches met veel tekst, of alleen tekst, zijn alleen interessant om te verzamelen als de typografie bijzonder en zeldzaam is.
Toeristische affiche: Grand Prix Monaco (1937)
Nu je weet hoe je affiches kunt beoordelen, wil je er misschien meteen een paar toevoegen aan je verzameling. Bij Catawiki vind je een grote verscheidenheid aan affiches, die beoordeeld zijn door echte experts. De affiche die je zoekt, vind je wellicht bij onze wekelijkse Affiches veiling. Als je zelf een affiche hebt die misschien geld waard is, word dan verkoper op Catawiki door je hier te registreren.